Uprawa roślin wymaga zapewnienia im optymalnych warunków wzrostu. Niestety w naszym klimacie okres wegetacyjny nie jest zbyt długi, a średnie temperatury, nasłonecznienie oraz nie zawsze wystarczająca ilość opadów sprawiają, że wiele gatunków nie może być utrzymywanych w systemie polowym. Rozwiązaniem umożliwiającym uprawę warzyw, owoców i kwiatów o szczególnych wymaganiach klimatycznych jest stosowanie różnych rodzajów osłon – tuneli foliowych w przypadku roślin, których potrzeby niewiele odbiegają od naturalnych oraz szklarni pozwalających na dowolne dopasowywanie wszystkich kluczowych parametrów do wymagań konkretnych gatunków.
Wśród możliwości oferowanych przez uprawę pod osłonami znajduje się zarówno regulowanie nasłonecznienia, temperatury czy nawodnienia podłoża, jak i wpływanie na poziom wilgotności powietrza. Sposobem na zagwarantowanie właściwego mikroklimatu i przyspieszenie wzrostu roślin jest montaż odpowiedniego systemu do zamgławiania szklarni. W połączeniu z dokładnymi pomiarami prowadzonymi za pomocą umieszczonych wewnątrz higrometrów pozwala on na zagwarantowanie optymalnych warunków dla każdego rodzaju upraw. Przyjrzyjmy się bliżej znaczeniu właściwej wilgotności dla zapewnienia prawidłowego rozwoju roślin oraz zobaczmy, jak działają systemy zamgławiające.
Specyfika upraw ogrodniczych prowadzonych pod osłonami
Uprawa roślin pod odpowiednio dobraną osłoną pozwala na stworzenie dobrych warunków do rozwoju mimo niesprzyjającej pogody panującej na zewnątrz. Uprawy w tunelach foliowych pozwalają na zapewnienie takiego samego poziomu nasłonecznienia, jak przy uprawach polowych, dają również możliwość podwyższenia temperatury, w jakiej następuje wegetacja, skuteczną ochronę przed wiatrem, a także ułatwiają kształtowanie mikroklimatu. W przypadku upraw szklarniowych zakres wpływania na warunki jest dużo większy i obejmuje również w razie potrzeby sztuczne doświetlanie, wymuszoną cyrkulację powietrza, dodatkowe ogrzewanie, dopasowywanie nawodnienia oraz wilgotności powietrza do charakterystyki konkretnych roślin. Uprawa roślin w szklarniach daje też wiele opcji oddziaływania na skład i stan podłoża, a nawet na prowadzenie upraw hydroponicznych. Najważniejszymi zaletami korzystania z różnych rodzajów przesłon jest możliwość znacznie wcześniejszego rozpoczynania upraw, jak to ma miejsce w przypadku tuneli foliowych oraz praktycznego uniezależnienia ich od pory roku przy korzystaniu ze szklarni – o ile oczywiście ma to ekonomiczne uzasadnienie z uwagi na wiążące się z takim działaniem wysokie koszty ogrzewania, nawadniania i doświetlania.
Rozwiązania stosowane w szklarniach dają szerokie możliwości dopasowywania warunków do potrzeb roślin w taki sposób, by ich fotosynteza zachodziła prawidłowo, umożliwiając wzrost w przewidzianym dla konkretnego gatunku tempie. Jednym z najważniejszych czynników, które muszą być kontrolowane w uprawach szklarniowych, jest zapewnienie właściwych proporcji nasłonecznienie do temperatury, ponieważ ich zachwianie prowadzi do nierównomiernego wzrostu i otrzymywania roślin, które nie będą dawały dobrych plonów – co ważne, gdy chodzi o warzywa lub owoce – ani atrakcyjnego wyglądu w przypadku roślin ozdobnych. Na poszczególnych etapach rozwoju konieczne więc będzie odpowiednie doświetlanie lub zaciemnianie uprawy, a także optymalne jej dogrzewanie. Jest to o tyle istotne, że koszty dogrzewania stanowią jeden z poważniejszych składników kosztów.
W szklarniach ważnym elementem dbania o uprawę będzie także odpowiednie nasycanie atmosfery dwutlenkiem węgla. W zależności od pory roku i panujących warunków w szklarniach stosuje się albo intensywne wietrzenie nierzadko wspomagane wentylatorami, albo dokarmianie upraw CO2 pochodzącym ze zbiornika lub oczyszczanym i pozyskiwanym z systemu grzewczego szklarni. Stężenie dwutlenku węgla musi być utrzymywane na poziomie właściwym dla konkretnej uprawy i ze względu na koszty stosowane tylko wtedy, gdy ma uzasadnienie ekonomiczne. Uprawa pod osłonami to także konieczność zapewnienia właściwego nawożenia, sztucznego zapylania czy doboru gleby o prawidłowym składzie. Równie ważna w uprawach szklarniowych będzie ściśle kontrolowana gospodarka wodna. Każda szklarnia potrzebuje efektywnego systemu nawadniania podłoża zgodnego z potrzebami uprawianego gatunku oraz właściwego regulowania wilgotności powietrza.
Woda jako czynnik wzrostu roślin
Zapewnienie odpowiedniej wilgotności podłoża przez dostarczanie optymalnej przy danej uprawie ilości wody może być realizowane na wiele sposobów w zależności od wielkości szklarni i potrzeb roślin. Wśród najczęściej stosowanych systemów nawadniających używanych zwłaszcza przy dużych areałach są ramiona zraszające, które łączą w sobie oszczędne dawkowanie wody z możliwością rozpylania jej na większym obszarze, co ułatwia przenikanie do podłoża i zachowanie dobrej średniej wilgotności, zwłaszcza przy bardziej rozbudowanych systemach korzeniowych. Systemy tego rodzaju mogą być również wykorzystywane do dozowania środków ochrony roślin przy użyciu oddzielnych dysz. Przesuwające się nad uprawą ramiona pozwalają na szybkie podanie wody na całej powierzchni uprawy, a ich sterowanie na dopasowywanie czasu nawadniania do cyklu dobowego roślin. Inną możliwością jest używanie mikrozraszaczy, które podają wodę w wybranych punktach. Takie systemy są stosowane zwykle przy uprawach prowadzonych na mniejszych obszarach, nie pozwalają jednak na dużą precyzję dozowania. Do nawadniania podłoża często używane są także systemy kropelkowe. W tym przypadku woda jest dostarczana układanymi na lub w podłożu wężami z kroplownikami zapewniającymi z góry określoną częstotliwość działania. Nawadnianie kropelkowe oferuje także możliwość efektywnego rozprowadzania nawozów płynnych.
Nawilżanie za pomocą mgły wodnej
Sposobem na utrzymanie w szklarni właściwego poziomu wilgotności powietrza jest zastosowanie w szklarni odpowiedniego systemu nawilżania. Jednym z bardziej wydajnych sposobów będzie korzystanie z instalacji pozwalającej na zamgławianie powietrza za sprawą rozbijania kropelek wody na bardzo małe cząsteczki o wielkości nieprzekraczającej 10 mikrometrów. Dzięki takim rozmiarom ich opadanie jest bardzo wolne, przez co wytworzona mgła wodna przez dłuższy czas utrzymuje się w powietrzu. Oznacza to wysoką wydajność i znacznie ogranicza zużycie wody. Niewielkie rozmiary cząsteczek wody skutkują również tym, że nie opada ona w dużej ilości na powierzchnię, co pozwala na zachowanie prawidłowej wilgotności przy unikaniu zwilżania samych roślin, co może być ważne, gdy w grę wchodzi niebezpieczeństwo rozwoju pleśni lub różnych chorób związanych z nadmiernym moczeniem liści, kwiatów czy owoców.
Przy ustalaniu odpowiedniej ilości wody podawanej przez system nawilżający ważne jest dostosowanie oczekiwanych efektów do gatunku uprawianej rośliny, ponieważ wymagania pod tym względem są bardzo zróżnicowane. Przy uprawie składających się z dużej ilości wody ogórków wymagany poziom wilgotności to około 85–95%, podczas gdy pomidory wymagają zaledwie około 60–65%. Równie ważna będzie możliwość szybkiego reagowania na zmiany temperatury – jej zmiana o zaledwie 5°C może sprawić, że wilgotność z około 75%
Nawilżanie powietrza w ogrodnictwie
Uprawa roślin wymaga zapewnienia im optymalnych warunków wzrostu. Niestety w naszym klimacie okres wegetacyjny nie jest zbyt długi, a średnie temperatury, nasłonecznienie oraz nie zawsze wystarczająca ilość opadów sprawiają, że wiele gatunków nie może być utrzymywanych w systemie polowym. Rozwiązaniem umożliwiającym uprawę warzyw, owoców i kwiatów o szczególnych wymaganiach klimatycznych jest stosowanie różnych rodzajów osłon – tuneli foliowych w przypadku roślin, których potrzeby niewiele odbiegają od naturalnych oraz szklarni pozwalających na dowolne dopasowywanie wszystkich kluczowych parametrów do wymagań konkretnych gatunków. Wśród możliwości oferowanych przez uprawę pod osłonami znajduje się zarówno regulowanie nasłonecznienia, temperatury czy nawodnienia podłoża, jak i wpływanie na poziom wilgotności powietrza. Sposobem na zagwarantowanie właściwego mikroklimatu i przyspieszenie wzrostu roślin jest montaż odpowiedniego systemu do zamgławiania szklarni. W połączeniu z dokładnymi pomiarami prowadzonymi za pomocą umieszczonych wewnątrz higrometrów pozwala on na zagwarantowanie optymalnych warunków dla każdego rodzaju upraw. Przyjrzyjmy się bliżej znaczeniu właściwej wilgotności dla zapewnienia prawidłowego rozwoju roślin oraz zobaczmy, jak działają systemy zamgławiające.
Specyfika upraw ogrodniczych prowadzonych pod osłonami
Uprawa roślin pod odpowiednio dobraną osłoną pozwala na stworzenie dobrych warunków do rozwoju mimo niesprzyjającej pogody panującej na zewnątrz. Uprawy w tunelach foliowych pozwalają na zapewnienie takiego samego poziomu nasłonecznienia, jak przy uprawach polowych, dają również możliwość podwyższenia temperatury, w jakiej następuje wegetacja, skuteczną ochronę przed wiatrem, a także ułatwiają kształtowanie mikroklimatu. W przypadku upraw szklarniowych zakres wpływania na warunki jest dużo większy i obejmuje również w razie potrzeby sztuczne doświetlanie, wymuszoną cyrkulację powietrza, dodatkowe ogrzewanie, dopasowywanie nawodnienia oraz wilgotności powietrza do charakterystyki konkretnych roślin. Uprawa roślin w szklarniach daje też wiele opcji oddziaływania na skład i stan podłoża, a nawet na prowadzenie upraw hydroponicznych. Najważniejszymi zaletami korzystania z różnych rodzajów przesłon jest możliwość znacznie wcześniejszego rozpoczynania upraw, jak to ma miejsce w przypadku tuneli foliowych oraz praktycznego uniezależnienia ich od pory roku przy korzystaniu ze szklarni – o ile oczywiście ma to ekonomiczne uzasadnienie z uwagi na wiążące się z takim działaniem wysokie koszty ogrzewania, nawadniania i doświetlania.
Rozwiązania stosowane w szklarniach dają szerokie możliwości dopasowywania warunków do potrzeb roślin w taki sposób, by ich fotosynteza zachodziła prawidłowo, umożliwiając wzrost w przewidzianym dla konkretnego gatunku tempie. Jednym z najważniejszych czynników, które muszą być kontrolowane w uprawach szklarniowych, jest zapewnienie właściwych proporcji nasłonecznienie do temperatury, ponieważ ich zachwianie prowadzi do nierównomiernego wzrostu i otrzymywania roślin, które nie będą dawały dobrych plonów – co ważne, gdy chodzi o warzywa lub owoce – ani atrakcyjnego wyglądu w przypadku roślin ozdobnych. Na poszczególnych etapach rozwoju konieczne więc będzie odpowiednie doświetlanie lub zaciemnianie uprawy, a także optymalne jej dogrzewanie. Jest to o tyle istotne, że koszty dogrzewania stanowią jeden z poważniejszych składników kosztów.
W szklarniach ważnym elementem dbania o uprawę będzie także odpowiednie nasycanie atmosfery dwutlenkiem węgla. W zależności od pory roku i panujących warunków w szklarniach stosuje się albo intensywne wietrzenie nierzadko wspomagane wentylatorami, albo dokarmianie upraw CO2 pochodzącym ze zbiornika lub oczyszczanym i pozyskiwanym z systemu grzewczego szklarni. Stężenie dwutlenku węgla musi być utrzymywane na poziomie właściwym dla konkretnej uprawy i ze względu na koszty stosowane tylko wtedy, gdy ma uzasadnienie ekonomiczne. Uprawa pod osłonami to także konieczność zapewnienia właściwego nawożenia, sztucznego zapylania czy doboru gleby o prawidłowym składzie. Równie ważna w uprawach szklarniowych będzie ściśle kontrolowana gospodarka wodna. Każda szklarnia potrzebuje efektywnego systemu nawadniania podłoża zgodnego z potrzebami uprawianego gatunku oraz właściwego regulowania wilgotności powietrza.
Woda jako czynnik wzrostu roślin
Zapewnienie odpowiedniej wilgotności podłoża przez dostarczanie optymalnej przy danej uprawie ilości wody może być realizowane na wiele sposobów w zależności od wielkości szklarni i potrzeb roślin. Wśród najczęściej stosowanych systemów nawadniających używanych zwłaszcza przy dużych areałach są ramiona zraszające, które łączą w sobie oszczędne dawkowanie wody z możliwością rozpylania jej na większym obszarze, co ułatwia przenikanie do podłoża i zachowanie dobrej średniej wilgotności, zwłaszcza przy bardziej rozbudowanych systemach korzeniowych. Systemy tego rodzaju mogą być również wykorzystywane do dozowania środków ochrony roślin przy użyciu oddzielnych dysz. Przesuwające się nad uprawą ramiona pozwalają na szybkie podanie wody na całej powierzchni uprawy, a ich sterowanie na dopasowywanie czasu nawadniania do cyklu dobowego roślin. Inną możliwością jest używanie mikrozraszaczy, które podają wodę w wybranych punktach. Takie systemy są stosowane zwykle przy uprawach prowadzonych na mniejszych obszarach, nie pozwalają jednak na dużą precyzję dozowania. Do nawadniania podłoża często używane są także systemy kropelkowe. W tym przypadku woda jest dostarczana układanymi na lub w podłożu wężami z kroplownikami zapewniającymi z góry określoną częstotliwość działania. Nawadnianie kropelkowe oferuje także możliwość efektywnego rozprowadzania nawozów płynnych.
Nawilżanie za pomocą mgły wodnej
Sposobem na utrzymanie w szklarni właściwego poziomu wilgotności powietrza jest zastosowanie w szklarni odpowiedniego systemu nawilżania. Jednym z bardziej wydajnych sposobów będzie korzystanie z instalacji pozwalającej na zamgławianie powietrza za sprawą rozbijania kropelek wody na bardzo małe cząsteczki o wielkości nieprzekraczającej 10 mikrometrów. Dzięki takim rozmiarom ich opadanie jest bardzo wolne, przez co wytworzona mgła wodna przez dłuższy czas utrzymuje się w powietrzu. Oznacza to wysoką wydajność i znacznie ogranicza zużycie wody. Niewielkie rozmiary cząsteczek wody skutkują również tym, że nie opada ona w dużej ilości na powierzchnię, co pozwala na zachowanie prawidłowej wilgotności przy unikaniu zwilżania samych roślin, co może być ważne, gdy w grę wchodzi niebezpieczeństwo rozwoju pleśni lub różnych chorób związanych z nadmiernym moczeniem liści, kwiatów czy owoców.
Przy ustalaniu odpowiedniej ilości wody podawanej przez system nawilżający ważne jest dostosowanie oczekiwanych efektów do gatunku uprawianej rośliny, ponieważ wymagania pod tym względem są bardzo zróżnicowane. Przy uprawie składających się z dużej ilości wody ogórków wymagany poziom wilgotności to około 85–95%, podczas gdy pomidory wymagają zaledwie około 60–65%. Równie ważna będzie możliwość szybkiego reagowania na zmiany temperatury – jej zmiana o zaledwie 5°C może sprawić, że wilgotność z około 75% obniży się do jedynie 55%. System nawilżania mgłą wodną powinien więc ściśle współpracować z higrometrami, które zostaną rozmieszczone wewnątrz pomieszczenia i będą w stanie automatycznie sterować jego pracą.
System nawilżania mgłą wodną przeznaczony do użytku w nawilżaniu powietrza w ogrodnictwie składa się z systemu dysz, które są montowane w obiekcie i pozwalają na rozbijanie kropel na mniejsze, a także na ich rozpraszanie wewnątrz szklarni czy tunelu foliowego. Dopływ wody jest zapewniany przez podłączoną do instalacji pompę, która zapewnia przepływ wody i wytwarza odpowiednie ciśnienie. W przypadku upraw bardzo ważna jest jakość stosowanej wody, system może więc być wyposażony w urządzenia filtrujące, a także zmiękczające ją w razie niewłaściwej twardości. Warto przy tym pamiętać, że mgła wodna pozwala nie tylko na nawilżanie powietrza, ale również na obniżanie temperatury. Niewielkie cząsteczki dość łatwo parują, dzięki czemu wnętrze szklarni może być szybko i efektywnie ochłodzone.
obniży się do jedynie 55%. System nawilżania mgłą wodną powinien więc ściśle współpracować z higrometrami, które zostaną rozmieszczone wewnątrz pomieszczenia i będą w stanie automatycznie sterować jego pracą.
System nawilżania mgłą wodną przeznaczony do użytku w nawilżaniu powietrza w ogrodnictwie składa się z systemu dysz, które są montowane w obiekcie i pozwalają na rozbijanie kropel na mniejsze, a także na ich rozpraszanie wewnątrz szklarni czy tunelu foliowego. Dopływ wody jest zapewniany przez podłączoną do instalacji pompę, która zapewnia przepływ wody i wytwarza odpowiednie ciśnienie. W przypadku upraw bardzo ważna jest jakość stosowanej wody, system może więc być wyposażony w urządzenia filtrujące, a także zmiękczające ją w razie niewłaściwej twardości. Warto przy tym pamiętać, że mgła wodna pozwala nie tylko na nawilżanie powietrza, ale również na obniżanie temperatury. Niewielkie cząsteczki dość łatwo parują, dzięki czemu wnętrze szklarni może być szybko i efektywnie ochłodzone.
Najnowsze komentarze